Omówienie soi: wprowadzenie do handlu soją

Soja, często nazywana „królową roślin strączkowych”, poza rolą najlepszego na świecie źródła białka i oleju roślinnego posiada także inne zastosowania. Jest również ważnym komponentem przy produkcji różnych towarów przemysłowych i konsumpcyjnych. W 2023 roku nasiona oleiste cieszyły się największym udziałem w światowym handlu produktami rolnymi, posiadając przewagę nad innymi popularnymi surowcami rolniczymi, takimi jak kukurydza i pszenica. Dlatego należy dokładnie poznać rynki finansowe, na których przedmiotem handlu jest soja, w tym czynniki decydujące o podaży i popycie oraz dostępne instrumenty handlowe.

Najważniejsze zagadnienia:

• Soja należy do rodziny roślin strączkowych, zawiera około 40% białka i 20% oleju.
• Główne zastosowania soi to pasza dla zwierząt, olej jadalny, biopaliwa oraz różne produkty przemysłowe i konsumpcyjne.
• Głównymi odmianami soi są soja żółta, zielona i czarna.
• Soją można handlować za pośrednictwem różnych instrumentów finansowych, takich jak kontrakty futures, opcje, kontrakty na różnice (CFD) itp.

Czym jest soja?

Soja, pochodząca z Azji Wschodniej, należy do rodziny roślin strączkowych i jest rośliną jednoroczną uprawianą ze względu na odżywcze nasiona oleiste. W przeciwieństwie do ziaren nasiona soi znajdują się w strąkach i mają prawie kulisty kształt. Soja jest skoncentrowanym źródłem białka (około 40%) i oleju (około 20%).

Główne zastosowania soi

Chociaż soja jest przede wszystkim znana jako źródło białka, posiada wiele innych zastosowań poza produktami spożywczymi, takimi jak sos shoyu, pasta miso i mleko sojowe. Oto kilka godnych uwagi, innych zastosowań soi:

• Pasza dla zwierząt: soja jest w prawie 75% wykorzystywana jako źródło białka w paszy dla zwierząt hodowlanych w przemyśle mięsnym i mleczarskim.
• Olej jadalny: część soi (ok. 18%) jest przetwarzana na olej, który jest szeroko stosowany jako olej kuchenny i składnik różnych potraw.
• Biopaliwa: Odnotowano znaczący wzrost użycia biopaliw, co podyktowane jest większym popytem na odnawialne źródła energii. Do produkcji biopaliw wykorzystuje się ok. 2% zebranej soi.
• Produkty przemysłowe i konsumpcyjne: Soja służy również jako nietoksyczny surowiec przy produkcji ropopochodnych towarów konsumenckich. Stosowana jest do produkcji kredek, świec, kompozytów, atramentu i smarów.

Jakie są rodzaje soi?

Soja występuje w różnych odmianach, a każda z nich ma unikalne cechy i zastosowania. Wśród głównych odmian soi można wyróżnić:

• Żółtą soję: Jest to najczęściej produkowana odmiana soi. Służy do produkcji szerokiej gamy przetworzonych wyrobów sojowych, w tym mąki sojowej do pieczenia.
• Zieloną soję: Niedojrzała soja tego rodzaju, zwana edamame, jest bardzo popularna. Jest stosowana w sałatkach, smażonych kawałkach jedzenia i zupach, oraz często gotuje się ją na parze, aby później podać ją jako przystawkę.
• Czarną soję: W kilku krajach w Azji czarną soję gotuje się na wolnym ogniu. Zwykle jest to pozycja obowiązkowa podczas tradycyjnej japońskiej uczty z okazji Nowego Roku.

Gdzie głównie produkowana jest soja?

Soja dojrzewa w zróżnicowanych warunkach klimatycznych: od chłodnego i umiarkowanego klimatu w Ameryce Północnej po ciepły i wilgotny klimat tropikalny w Azji i Ameryce Południowej.

W 2021 roku Stany Zjednoczone, środkowa Brazylia i południowo-wschodnie regiony Ameryki Południowej łącznie odpowiadały za ponad 80% produkcji soi na całym świecie. W 2019 roku Brazylia przewyższyła Stany Zjednoczone pod względem produkcji soi, osiągając poziom 128,5 miliona ton metrycznych i pozostała liderem w 2024 roku, wykazując produkcję na poziomie 156 milionów ton metrycznych.

Poniższa tabela przedstawia dane dotyczące produkcji soi w latach 2021/2022, 2022/2023 i 2023/2024 w milionach ton metrycznych.

Gdzie głównie wykorzystywana jest soja?

Eksport soi ma największy udział w światowym handlu produktami rolnymi. W 2023 roku łączna wartość rynkowa soi wynosiła około 28 miliardów dolarów. Poniższa tabela przedstawia 10 największych rynków eksportowych dla soi według całkowitej wartości wywozu w 2023 roku.

Jakie czynniki wpływają na cenę soi?

Na ceny soi, podobnie jak w przypadku większości towarów rolnych, oddziałują głównie podaż i popyt. Należy jednak pamiętać, że wiele ogólnych czynników o charakterze gospodarczym i handlowym, które wpływają na rynki rolne jako całość, może również mieć znaczący wpływ na ceny soi. Czynniki te obejmują:

• Regiony produkcyjne: Ceny soi są bardzo wrażliwe na czynniki o charakterze gospodarczym, politycznym i środowiskowym w krajach, które są znane z jej produkcji, takich jak Brazylia i Stany Zjednoczone. Dlatego dogodne warunki gospodarcze, polityczne i środowiskowe w krajach znanych z produkcji soi decydują o jej wzroście i obniżce jej ceny. Odwrotna sytuacja ma także duży wpływ na produkcję soi i jej cenę.
• Dolara amerykańskiego: Silny lub słaby dolar amerykański jest głównym czynnikiem wpływającym na ceny soi. Handel towarami na całym świecie odbywa się głównie przy użyciu dolarów amerykańskich, więc silniejszy dolar prowadzi do sytuacji, w której producenci soi zarabiają mniej na swoich produktach w lokalnych walutach. Z kolei słabszy dolar oznacza wyższy zysk dla tych producentów.
• Popyt na rynkach wschodzących: Zapotrzebowanie Chin na soję jest główną siłą napędową światowego popytu – wynika ono z importu soi w celu uzupełnienia produkcji krajowej. Poza Chinami, inne rynki wschodzące, takie jak Indie i Afryka, również zgłaszają coraz większe zapotrzebowanie na soję, która stanowi znakomite źródło białka do spożycia i służy jako pasza dla zwierząt hodowlanych.
• Dotacje dotyczące upraw: Ze względu na rosnące zapotrzebowanie na biopaliwa, takie jak etanol, władze w Stanach Zjednoczonych często zachęcają do uprawy kukurydzy, aby wspierać produkcję etanolu. Dotacje te sprawiają, że rolnicy decydują się na uprawę kukurydzy lub soi na początku sezonu wegetacyjnego. Zmniejszenie lub zniesienie dotacji dotyczących uprawy kukurydzy może prowadzić do zwiększenia udziału pól uprawnych soi, nadmiernej podaży i niższych cen.
• Spory handlowe: Konflikt w sprawach handlowych między Stanami Zjednoczonymi a Chinami w 2019 roku jest dobrym przykładem podatności cen soi na napięcia geopolityczne. Intensywne rozmowy w sprawie stawek celnych między Stanami Zjednoczonymi a Chinami doprowadziły do spadku obrotów w handlu soją między tymi krajami. Przykład ten pokazuje, w jaki sposób czynniki geopolityczne mogą być przyczyną niepewności i wahań cen na rynku soi.
• Inne siły rynkowe: Inne czynniki związane z podażą i popytem, które wpływają na wahania cen soi, to zwiększone spożycie mączki sojowej ze względu na większą świadomość ludzi na temat jej korzyści odżywczych, popyt na biopaliwa i przewaga konkurencyjna oleju sojowego na rynku oleju spożywczego.

Jak mogę handlować soją?

Różne instrumenty finansowe umożliwiają inwestorom spekulację na rynku w oparciu o zmienność cen soi. Wybór instrumentu zależy od podmiotu lub osoby fizycznej. Możesz wykorzystać jeden z następujących instrumentów w celu rozpoczęcia działań handlowych:

• Kontrakty terminowe (futures) na soję
• Opcje na soję
• Kontrakty CFD na soję
• Akcje spółek zajmujących się soją
• ETF-y na soję

Handel kontraktami terminowymi na soję

Kontrakty terminowe na soję są najczęściej kupowane i sprzedawane przez firmy i inwestorów zajmujących się towarami sojowymi w celu zabezpieczenia lub zainwestowania swoich środków. Są one przedmiotem obrotu jako umowy na zakup lub sprzedaż buszeli soi z wyprzedzeniem: w określonym dniu za ustaloną cenę. Gdy nadejdzie określony dzień, co oznacza konieczność rozliczenia transakcji, dany inwestor musi uregulować transakcję gotówką, odebrać towar lub przenieść swoją pozycję na następny miesiąc.

Handel opcjami na kontrakty terminowe na soję

Inwestorzy mogą również handlować opcjami w oparciu o cenę kontraktów terminowych na soję. Posiadacz kontraktu opcyjnego na soję ma prawo do zakupu (lub sprzedaży) buszeli soi po określonej cenie, w dowolnym momencie do daty wygaśnięcia opcji.

Dzięki opcji call, możesz kupić soję po cenie realizacji, w dowolnym momencie przed datą wygaśnięcia opcji. Aby osiągnąć zysk na opcji call, cena soi musi być wyższa od wybranej ceny realizacji i kosztu premii.

Natomiast opcja put pozwala sprzedawać soję po cenie realizacji, w dowolnym momencie przed datą wygaśnięcia opcji. Aby osiągnąć zysk na opcji put, cena soi musi być niższa od wybranej ceny realizacji i kosztu premii.

Handel kontraktami CFD na soję

Indywidualni spekulanci i traderzy detaliczni często handlują kontraktami CFD na soję w perspektywie krótkoterminowej. Ten instrument finansowy umożliwia spekulację na zmianach cen soi bez wymogu fizycznego odbioru towaru. W przypadku handlu kontraktami na różnicę kursową na kontrakty futures na soję, pozycje są zawsze rozliczane gotówkowo, a zysk lub strata zależy od różnicy między ceną, zgodnie z którą otwierasz pozycję, a ceną, zgodnie z którą ją zamykasz.

Handel akcjami spółek zajmujących się soją

Handel akcjami spółek zajmujących się soją Występują spółki akcyjne działające w branży rolnej, które w sposób bezpośredni i pośredni wykorzystują oraz zajmują się produkcją soi. W związku z tym na ceny akcji tych firm mogą mieć wpływ wahania cen soi. Inwestorzy mogą również wykorzystać wahania cen soi, handlując kontraktami CFD na akcje* spółek akcyjnych działających w branży rolniczej, takich jak Corteva Inc (CTVA), Bayer AG (BAYN.DE) i Mosaic Company (MOS).
*Dostępność jest uzależniona od regulacji.

Handel funduszami giełdowymi (ETF) na soję

Alternatywnym sposobem uzyskania ekspozycji na zmiany cen soi są fundusze ETF na soję. Chociaż występują różne fundusze giełdowe (ETF) związane z rolnictwem o zróżnicowanej ekspozycji na soję, fundusz Teucrium Soybean Fund (SOYB) jest jedynym funduszem ETF, który koncentruje się na rynku soi.

Zrozumienie rynków finansowych, na których przedmiotem obrotu jest soja

• Rynek kontraktów terminowych na soję i informacje o kontraktach

  Aby właściwie interpretować ceny soi, należy zapoznać się z informacjami o kontraktach, które udostępniane są przez giełdę Chicago Mercantile Exchange (CME) stanowiącą wiodący rynek finansowy dla towarów, w tym soi.

  Giełda CME zapewnia ekspozycję na trzy różne rynki soi: soję, mączkę sojową i olej sojowy. Warto zauważyć, że giełda CME oferuje standardowe kontrakty i minikontrakty futures na soję (dla mniejszych inwestorów). Występują one w postaci elektronicznej i są przedmiotem obrotu na giełdzie Chicago Board of Trade (CBOT) — spółce zależnej CME Group.

  Informacje na temat standardowych kontraktów i minikontraktów futures na soję znajdują się w poniższej tabeli.

Specyfikacja	Standardowy kontrakt terminowy na soję	Minikontrakt terminowy na soję
Symbol giełdowy	Z	XK
Wielkość kontraktu	5000 buszli (36 ton metrycznych)	1000 buszli (27 ton metrycznych)
Cena za buszel	Centy amerykańskie za buszel	Centy amerykańskie za buszel
Wartość kroku notowania	12,50 USD za krok notowania	1,25 USD za krok notowania
Minimalny krok notowania	1/4 jednego centa (0,0025) za buszel = 12,50 USD	1/8 centa (0,00125) za buszel = 1,25 USD
Mnożnik	50	10
Depozyt zabezpieczający/obowiązkowy	2640 USD / 2400	528 USD / 480
Limit dzienny	85 centów za buszel (4250 USD za kontrakt)	85 centów za buszel (850 USD za kontrakt)

Oprócz Chicago Mercantile Exchange (CME) kilka innych giełd umożliwia udział w aukcji (wykrzykiwanie cen) i elektroniczny handel kontraktami terminowymi na soję. Obejmują one:

• Giełdę Brazilian Mercantile and Futures Exchange (BM&F) w Brazylii
• Giełdę Dalian Commodity Exchange (DCE) w Chinach
• Giełdę Mercado a Término de Buenos Aires (MatBA) w Argentynie
• Giełdę National Commodity and Derivatives Exchange (NCDEX) w Indiach
• Giełdę Kansai Commodities Exchange (KANEX) i Tokyo Grain Exchange (TGE) w Japonii.

• Rynek kontraktów CFD na soję i informacje o kontraktach

  Wielu brokerów CFD zapewnia dostęp do ruchów cen dla kontraktów terminowych na soję. Kontrakty te umożliwiają inwestorom spekulację na temat przyszłej ceny soi bez wymogu zakupu lub sprzedaży aktywów bazowych. Dzięki Plus500 możesz handlować kontraktami na różnicę kursową (CFD) na kontrakty futures na soję w oparciu o wiodący rynek kontraktów terminowych CME – CBOT.

  Informacje na temat kontraktów CFD na soję na platformie Plus500 znajdują się w poniższej tabeli.

Specyfikacja	Kontrakt CFD na soję (Plus500)
Jednostka	25 buszli
Symbol giełdowy	Soybeans (ZS)
Wycena	USD (0,01 USD za 25 buszli)
Krok notowania	0,0004 USD za buszel (0,01 USD / 25 buszli)
Depozyt początkowy	10,00%
Depozyt obowiązkowy	5,00%

W jakich godzinach można handlować soją?

Giełda CBOT (CME Group) organizuje sesje handlowe dla kontraktów futures na soję i kontraktów opcyjnych na soję w różnych godzinach. Należy jednak pamiętać, że godziny sesji mogą się zmienić w ciągu roku ze względu na czas letni w Chicago i Londynie. Natomiast dla Singapuru stosowany jest czas Singapore Standard Time (UTC +8) bez żadnych zmian w ciągu roku.

Godziny handlowe – kontrakty CFD na soję

Dla osób handlujących kontraktami CFD na soję rynek jest otwarty poza godzinami handlowymi giełd obsługujących kontrakty futures. Korzystając z aplikacji Plus500 lub platformy WebTrader, inwestorzy mogą monitorować kursy kontraktów CFD na soję i handlować nimi od poniedziałku do piątku, od godz. 12:00 do 15:45 czasu UTC oraz od godz. 16:30 do 21:20.

*Należy pamiętać, że godziny handlowe i wybór instrumentów są uzależnione od poszczególnych operatorów.

Jak śledzić zmiany cen soi

Możesz monitorować cenę soi w czasie rzeczywistym za pośrednictwem naszej platformy tradingowej CFD. Firma Plus500 oferuje dostęp do kontraktów CFD na kontrakty futures na soję na giełdzie CBOT, gdzie soję przedstawia symbol giełdowy „Soybeans (ZS)”. Oprócz informacji o ruchu cen soi (ZS) platforma zapewnia dostęp do cennych narzędzi służących do przeprowadzenia analizy technicznej i fundamentalnej.

Jak śledzić na żywo cenę kontraktów CFD na soję, wykonując 4 kroki:

1. Otwórz konto handlowe na Plus500
2. Zaloguj się na platformę handlową Plus500.
3. Wpisz „Soybeans” (soja) w pasku wyszukiwania, aby znaleźć „Soybean CFDs” (kontrakty CFD na soję).
4. Wybierz „Soybeans” (soja) i dokonaj analizy ruchu cen na wykresie w czasie rzeczywistym.

Jeśli interesuje Cię handel kontraktami CFD, możesz handlować kontraktami CFD na soję, korzystając z serwisu Plus500.

Podsumowanie

Soja, występująca jako nasiona w Azji Wschodniej, nie tylko odgrywa ważną rolę przy produkcji żywności i w przemyśle. Jest również jednym z najważniejszych towarów na światowym rynku finansowym, który umożliwia traderom i inwestorom dywersyfikację portfeli i osiągnięcie zysku w branży rolniczej.

Kierując się swoimi preferencjami i korzystając z kontraktów futures, opcji, kontraktów CFD lub funduszy ETF, traderzy i inwestorzy mogą spekulować na ruchach cen soi. Przed wyborem któregokolwiek z tych instrumentów finansowych w odniesieniu do soi należy dobrze przygotować plan inwestycyjny oraz zarządzania ryzykiem, a także posiadać umiejętność rozpoznawania zagrożeń związanych z handlem kontraktami CFD i podejmowania określonych działań, aby im przeciwdziałać.