Przewodnik po indeksach giełdowych: co wpływa na cenę indeksu?

Ponieważ wiele elementów może wpływać na strukturę i funkcję indeksów rynkowych, ich ceny są podatne na zmiany w odpowiedzi na szereg czynników innych niż ogólne wyniki, rozwój i kondycja gospodarek i sektorów, które się na nie składają.

Dlatego zrozumienie, co oddziałuje na ceny indeksów rynkowych, jest niezbędne do skutecznego stosowania strategii handlowej.

Choć śledzenie spółek osiągających najlepsze wyniki podczas ich fazy wzrostu może być ekscytujące, warto zrozumieć, co wpływa na cenę indeksu.

TL;DR

• Indeksy wykraczają poza sam wzrost gospodarczy: na ich ceny mogą rzutować wydarzenia polityczne, opinie rynkowe i zmiany wewnątrz spółek.
• Skład ma znaczenie: indeksy są tworzone przy użyciu różnych metod, takich jak kapitalizacja rynkowa korygowana wg akcji dostępnych w wolnym obrocie (np. FTSE 100) lub ważenie cenowe (np. DJIA).
• Przykłady ilustrujące zmienność: wydarzenia takie jak konflikt irańsko-izraelski, epidemia omikrona i gwałtowny wzrost popularności Moderny spowodowany wariantem delta – wszystko to odbiło się na wartości indeksów.
• Siła opinii rynkowych: strach lub optymizm wśród inwestorów często napędza duże wahania kursu indeksów.
• Kontrakty CFD na indeksy: platformy takie jak Plus500 pozwalają traderom spekulować na ruchach indeksów bez posiadania aktywów bazowych.

Czynniki wpływające na ceny indeksów

• Wydarzenia polityczne na skalę kraju: Wydarzenia polityczne, takie jak wojny, spory, traktaty pokojowe i umowy handlowe mogą destabilizować i zmieniać indeksy.

  Na przykład konflikt między Iranem a Izraelem wywarł mieszany wpływ na globalne indeksy giełdowe w 2024 i 2025 r., uwypuklając niepewność i zmieniające się postrzeganie ryzyka przez inwestorów.

  Na początku rynki zareagowały zwiększoną zmiennością i gwałtownymi spadkami w miarę eskalacji napięć, szczególnie po dużych działaniach wojskowych, takich jak izraelskie naloty na irańskie cele. Inwestorzy początkowo poszukiwali bezpieczeństwa, co podniosło ceny ropy naftowej i wzmocniło tradycyjne bezpieczne aktywa, takie jak złoto i dolar amerykański.

  Ponieważ jednak konflikt trwał bez powodowania większych zakłóceń w globalnych dostawach ropy naftowej lub szerszej eskalacji regionalnej, wiele indeksów giełdowych, w tym w USA, Europie i na Bliskim Wschodzie odbiło się, a nawet odnotowało zyski. Sugerowało to, że inwestorzy, przynajmniej tymczasowo, przestali bać się szerszego ryzyka.

  Niemniej jednak wrażliwość rynku się utrzymała. W dniach, w których nasilały się obawy o szerszy konflikt regionalny lub zakłócenia na kluczowych szlakach naftowych, takich jak cieśnina Ormuz, indeksy giełdowe odnotowały ponowne spadki. Z kolei akcje spółek z sektora energetycznego generalnie zyskiwały dzięki rosnącym cenom ropy naftowej.

  Chociaż konflikt irańsko-izraelski spowodował krótkoterminowe wahania rynkowe i okresy niepokoju inwestorów, można powiedzieć, że globalne indeksy giełdowe odzyskały stabilność, o ile nie dojdzie do znaczącej eskalacji lub poważnego zagrożenia dla łańcuchów dostaw ropy naftowej. Poważniejszy i trwalszy wpływ na rynek byłby możliwy w przypadku pogłębienia konfliktu lub naruszenia kluczowej infrastruktury energetycznej.

• Spółki wchodzące w skład indeksu: Zmiany w polityce firmy, decyzjach, wartości i innych powiązanych czynnikach mogą mieć wpływ na indeks jako całość. Oznacza to, że zmiany makroekonomiczne mogą prowadzić do dużych zmian w całym indeksie.

  Przykładem tego jest wzrost wartości spółki Moderna podczas rozprzestrzeniania się wariantu delta. W związku z tym „akcje Moderny przyniosły zwrot w wysokości 434% w sierpniu 2021 r., znacznie przewyższając średnią S&P 500 (USA 500), która wyniosła 33%”.

• Statystyki gospodarcze: Dane takie jak inflacja, stopy bezrobocia, stopy procentowe, sprawozdania finansowe spółek, dane konsumenckie i inne mogą wpływać na ruchy indeksów. Dobrą ilustracją tego, jak dane ekonomiczne oddziałują na indeksy rynkowe, jest subtelna jastrzębia wypowiedź Powella po jego ponownej nominacji w listopadzie 2021 r., po której kurs indeksów takich jak S&P 500 i USA 30 początkowo spadł, a następnie się odbił. Innym przykładem jest spadek wartości indeksu Nikkei 225 (Japonia 225) we wrześniu 2021 r. z powodu wyższych stóp inflacji.

• Opinie rynkowe: Opinie rynkowe, znane też jako „opinie przedsiębiorców”, odnoszą się do dominującego nastawienia inwestorów do obecnego rynku. Innymi słowy, gdy większość inwestorów spekuluje, że rynek zniżkuje, nazywają to rynkiem „niedźwiedzim”. Dominujące nastroje mogą zatem wpłynąć na rynek indeksów i sposób handlu nimi. Możesz otrzymywać powiadomienia o opiniach przedsiębiorców, zmianach cen itp. za pośrednictwem funkcji komunikatów Plus500. Wyprzedaż kryptowalut w grudniu 2021 r. jest przykładem wpływu opinii przedsiębiorców na indeksy rynkowe w świetle dominujących niedźwiedzich nastrojów. To z kolei może mieć wpływ na indeks 10 Krypto.

Składniki indeksu

Jak zauważyliśmy powyżej, na konstrukcję indeksu rynkowego składa się wiele zmiennych, ponieważ każdy indeks opiera się na różnych spółkach. Oznacza to, że wszelkie wahania ich wyników mogą skutkować zmianami w indeksie i jego składzie. Dlatego tworząc indeks (grupę) spółek, ważne jest, aby mierzyć je w sposób użyteczny, jasny i zorganizowany dla inwestorów.

Przykładowo w 1984 roku inwestorzy byli zainteresowani śledzeniem 100 największych spółek, które były przedmiotem publicznego obrotu na Londyńskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. Prywatna organizacja Financial Times Stock Exchange (FTSE) podjęła się zadania przeglądu sprawozdań finansowych i dokumentacji księgowej każdej spółki, która była przedmiotem obrotu na London Stock Exchange (LSE).

Jej badania pomogły zrozumieć ogólną wartość (kapitalizację rynkową) każdej spółki na giełdzie. Następnie organizacja ta wybrała 100 najlepszych firm na podstawie kapitalizacji rynkowej i zestawiła je w listę. Co kwartał członkowie FTSE zbierają się, aby przeanalizować nowe sprawozdania finansowe i określić, które firmy mogą pozostać na liście 100 najlepszych, które z niej wypadną i które wypełnią nowe wakaty.

Plus500 oferuje traderom możliwość handlu kontraktami CFD na te indeksy.

Jak obliczana jest wartość indeksu

Obliczanie wartości indeksów często bywa skomplikowanym zadaniem. Na przykład indeks FTSE 100 jest obliczany poprzez zestawienie całkowitej wartości 100 największych spółek London Stock Exchange (FTSE 100). W związku z tym zrozumienie wyników tego indeksu na przestrzeni czasu może być trudne. Niemniej jednak istnieją dwa popularne narzędzia matematyczne, które są używane w celu rozbicia wartości liczbowej z bilionów na łatwiejsze do przyswojenia tysiące, które znamy dzisiaj.

• Wycena na podstawie kapitalizacji rynkowej korygowanej wg akcji dostępnych w wolnym obrocie

  Jeśli spółka początkowo wyemituje 1000 akcji, nie musi to oznaczać, że 1000 akcji jest dostępnych do zakupu lub obrotu na otwartym rynku. Może ona zdecydować, że 850 akcji (85%) będzie przedmiotem swobodnego obrotu na London Stock Exchange, podczas gdy pozostałe 150 akcji (15%) zostanie rozdzielonych między członków zarządu spółki. Na potrzeby indeksów wartość spółki zostanie obliczona na podstawie 850 akcji na otwartym rynku, z wyłączeniem 15% akcji niepodlegających obrotowi. Nazywa się je „akcjami pozostającymi w obrocie publicznym” lub „wolnym obrotem” (ang. „float”). Przy niewielkiej liczbie wolnych udziałów mówi się o „niskiej liczbie akcji dostępnych w obrocie publicznym”.

  Można to przedstawić w następujący sposób:

  (wszystkie akcje spółki — akcje zablokowane) × wartość akcji = wartość w wolnym obrocie

  W 1984 r. firma FTSE opracowała indeks FTSE100 (Wielka Brytania 100) i nadała mu początkową wartość 1000 punktów. Aby osiągnąć tę liczbę, przyjęto proste równanie:

  Łączna kapitalizacja rynkowa 100 największych spółek LSE = 1000

  W kolejnym kwartale firma dokonała kolejnych obliczeń (suma nowej kapitalizacji rynkowej / suma poprzedniej kapitalizacji rynkowej) × 1000 = wartość punktowa FTSE100 w kw. II.

  Korzystając z tej metody, można zauważyć, że wraz ze wzrostem wartości tych spółek rosną również punkty FTSE100. Uwaga: w celu zachowania jak największej stabilności funduszy, spółki muszą wykazać kapitalizację rynkową odpowiadającą pozycji nr 90 i mogą spaść do pozycji nr 111, zanim zostaną usunięte.

• Wycena ważona ceną

  Inną metodą jest rozważenie ceny akcji w stosunku do kapitalizacji rynkowej spółki. W tym celu tworzy się listę spółek w grupie, tak jak w przypadku FTSE, z tą różnicą, że tym razem patrzy się na cenę każdej pojedynczej akcji i na nic więcej. System ten został wykorzystany przez Charlesa Dowa i Edwarda Jonesa do stworzenia indeksu Dow Jones Industrial Average (DJIA) w 1885 roku.

  DJIA daje spółkom o wyższych cenach akcji większy wpływ na ruchy indeksu.

  Łączna wartość każdego indywidualnego udziału dodana razem / dzielnik (np. 1000) = wartość indeksu.

  Uwaga: wartość dzielnika nie jest ujawniana i jest regularnie korygowana w celu uniknięcia nadmiernej zmienności.

Zrozumienie wahań indeksów

Teraz gdy już poznaliśmy sposoby obliczania indeksów i mamy przykład tego, jak są one konstruowane, możemy zrozumieć ich wyceny oraz to, jak poruszają się w górę i w dół.

Podczas większych wydarzeń rynkowych, takich jak klęski żywiołowe, międzynarodowe spory handlowe lub pandemia koronawirusa, a zwłaszcza pojawienie się nowego wariantu wirusa, takiego jak szczepy omikron i delta, akcjonariusze obawiają się, że wartość ich inwestycji może spaść. Niepokój ten wyraża się poprzez sprzedaż akcji. Niektórzy akcjonariusze mogą być skłonni do sprzedaży, wiedząc, że jeśli będą dłużej utrzymywać te inwestycje, istnieje ryzyko, że firma zakończy działalność, a inwestycja straci wartość. Gdy rynek zostanie zalany przez sprzedających, mogą pojawić się kupujący i nabyć akcje po obniżonej cenie.

Z drugiej strony nowe technologie, umowy handlowe, pozytywne sprawozdania finansowe lub jakikolwiek inny powód do optymizmu na rynku może skłonić inwestorów do dużych inwestycji w spółkę, zwiększając popyt na akcje, których podaż jest stała.

Wzrost wartości spółki, w połączeniu z podażą i popytem na jej akcje, powoduje zmianę również ceny jej udziałów.

Jeśli chodzi o wartość całego indeksu, spółki nieustannie zyskują i tracą na wartości każdego dnia, jednak średnia może się równoważyć. Dlatego też niektóre główne spółki mogą stracić na wartości, ale jeśli kurs innych firm idzie w górę, ogólna wartość indeksu może pozostać taka sama.

Podsumowanie

Indeksy rynkowe są dynamicznymi instrumentami finansowymi, na które wpływ mają złożone czynniki wykraczające poza zwykłe wyniki gospodarcze. Ceny indeksów podlegają ciągłym wahaniom wywołanym wydarzeniami geopolitycznymi i zmianami w polityce krajowej, a także wiadomościami dotyczącymi poszczególnych spółek, wskaźnikami ekonomicznymi i zmieniającymi się opiniami inwestorów.

Zrozumienie tych elementów umożliwia traderom poruszanie się po zmienności rynku i pomaga im podejmować świadome decyzje podczas handlu instrumentami opartymi na indeksach, takimi jak kontrakty CFD.

Zrozumienie, w jaki sposób indeksy są konstruowane i obliczane, czy to na podstawie kapitalizacji rynkowej skorygowanej wg akcji dostępnych w wolnym obrocie, czy ważenia cenowego, również zapewnia krytyczny kontekst do interpretacji ich ruchów. Wiedza jest najpotężniejszym narzędziem handlowym w stale ewoluującym świecie indeksów rynkowych.

* Wyniki osiągnięte w przeszłości nie odzwierciedlają przyszłych rezultatów.

* Dostępność produktu jest zależna od operatora.