30 terminów finansowych, które powinien znać każdy inwestor

Rynki tradingowe są bardzo zróżnicowane i złożone, a odnalezienie się w gąszczu nowych i nieznanych terminów może sprawić trudności nieopierzonym traderom. Poniżej omówiliśmy trzydzieści najpopularniejszych terminów używanych przez uczestników rynków finansowych. Przygotowaliśmy również propozycje dalszej lektury. W tym tekście wyjaśniamy następujące terminy:

• CBDC (cyfrowa waluta banku centralnego)
• Banki centralne
• CCI (wskaźnik zaufania konsumentów)
• CPI (wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych)
• EBITA (zysk przed odliczeniem odsetek, podatków i amortyzacji)
• Okres publikacji sprawozdań finansowych
• EBC (Europejski Bank Centralny)
• EIA (Administracja Informacji Energetycznej)
• ESG (środowisko, społeczna odpowiedzialność i ład korporacyjny)
• Strefa euro
• FOMC (Federalny Komitet Otwartego Rynku)
• FIE (przedsiębiorstwo z kapitałem zagranicznym)
• Polityka fiskalna
• PKB (produkt krajowy brutto)
• Wskaźnik zadłużenia
• Polityka jastrzębia a polityka gołębia
• Inflacja
• Wskaźnik pokrycia odsetek
• Stopa procentowa
• Polityka monetarna
• NFP (dane o zatrudnieniu poza rolnictwem)
• NFT (tokeny niewymienne)
• OPEC (Organizacja Państw Eksportujących Ropę Naftową)
• PCE (wskaźnik wydatków konsumentów)
• PMI (wskaźnik menadżerów logistyki)
• Recesja
• Aktywa typu safe-haven
• Rajd Świętego Mikołaja
• JOLTS (badanie ofert i rotacji pracy w USA)
• Wall Street

Terminy finansowe dla początkujących

A więc zaczynajmy:

• CBDC (cyfrowa waluta banku centralnego): Termin ten oznacza cyfrowe wersje tradycyjnych walut emitowanych przez banki centralne, takich jak dolar amerykański czy euro. W przeciwieństwie do zdecentralizowanych walut cyfrowych charakteryzujących się dużą zmiennością, CBDC podlegają regulacjom organów rządowych. Celem CBDC jest poprawa integracji finansowej, obniżenie kosztów transakcji i poprawa wydajności płatności. Jednocześnie waluty te budzą obawy co do bezpieczeństwa, prywatności i kosztów wdrożenia.
• Banki centralne: Banki centralne to kluczowe instytucje finansowe formułujące politykę pieniężną, ustalające stopy procentowe i sprawujące nadzór nad bankami członkowskimi. Wśród najważniejszych banków centralnych warto wymienić Rezerwę Federalną Stanów Zjednoczonych, którego organ FOMC ustala politykę monetarną kraju, Europejski Bank Centralny oraz Bank Japonii. Tym, co odróżnia je od banków komercyjnych, są kompetencje regulacyjne oraz możliwość kształtowania polityki gospodarczej. Celem banków centralnych jest zapewnienie stabilności finansowej, kontrolowanie inflacji oraz zarządzanie rezerwami walutowymi.
• CCI (wskaźnik zaufania konsumentów): Wskaźnik ten może ułatwić traderom, inwestorom i analitykom analizę trendów w zakresie wydatków i oszczędności gospodarstw domowych. CCI, podobnie jak PKB i CPI, odzwierciedla aktualną sytuację gospodarczą. Wysoki wskaźnik CCI jest oznaką optymizmu i potencjalnego wzrostu wydatków. Z kolei niski odczyt wskazuje na pesymistyczne nastroje i może sugerować wzrost stopy oszczędności wśród przeciętnych konsumentów. Wskaźnik CCI, stanowiący odzwierciedlenie zaufania konsumentów i oczekiwań gospodarczych, wpływa na decyzje podejmowane przez uczestników rynku, w tym także te dotyczące handlu na rynku Forex.
• CPI (wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych): Wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI), śledzący zmiany cen ponad 90 tys. towarów, służy twórcom amerykańskiej polityki fiskalnej do pomiaru inflacji i deflacji. CPI ułatwia oszacowanie siły nabywczej dolara. Choć wskaźnik CPI jest krytykowany za to, że nie w pełni odzwierciedla różne modele konsumpcji, dla ekonomistów i osób kształtujących politykę jest on wciąż jednym z kluczowych mierników.
• EBITA (zysk przed odliczeniem odsetek, podatków i amortyzacji): EBITA, czyli zysk przed odliczeniem odsetek, podatków i kosztów amortyzacji, jest kluczowym wskaźnikiem służącym do oceny rentowności i wydajności operacyjnej firmy. Dzięki niemu inwestorzy mogą porównywać ze sobą różne spółki w obrębie tej samej branży. Choć jednak wskaźnik EBITA jest cennym źródłem informacji, nie uwzględnia on pewnych wydatków ponoszonych przez przedsiębiorstwa, przez co nie daje pełnego obrazu ich wartości. Pomimo swych wad, wskaźnik EBITA pozostaje kluczowy dla oceny kondycji finansowej spółki i podejmowania bardziej świadomych decyzji inwestycyjnych.
• Okres publikacji sprawozdań finansowych: Termin ten jest używany w odniesieniu do kluczowego okresu, zarówno dla inwestorów, jak i traderów, kiedy to liczne spółki notowane na giełdzie publikują swoje wyniki kwartalne, co daje wgląd w ich kondycję finansową. Sprawozdania te są źródłem kluczowych informacji, takich jak dane o przychodach, marżach zysku, dochodach netto czy zyskach na akcję, co sprawia, że ich publikacja może skutkować wahaniami cen i wpływać zarówno na politykę tradingową, jak i monetarną. Wiedza płynąca ze sprawozdań finansowych i świadomość konsekwencji ich publikacji są niezbędne do podejmowania świadomych decyzji inwestycyjnych. Choć publikacja takich sprawozdań może wywołać znaczące zmiany na rynku w tym gorącym okresie, ich treść może również dostarczać kompleksowego obrazu kondycji spółki, co z kolei może definiować strategie inwestycyjne i pomagając interesariuszom w ocenie przyszłych perspektyw i ryzyka.
• EIA (amerykańska Agencja Informacji Energetycznej) Agencja Informacji Energetycznej (Energy Information Administration, EIA), utworzona przez Kongres Stanów Zjednoczonych w 1977 roku, monitoruje i udostępnia dane na temat amerykańskich towarów, w szczególności zasobów energetycznych. EIA, założona po kryzysie wywołanym embargiem na ropę naftową w 1973 r., opracowuje kluczowe statystyki i prognozy dotyczące źródeł energii, takich jak ropa naftowa (CL) czy gaz ziemny (NG). Dane te wpływają na decyzje podejmowane przez rząd USA. Są one także źródłem wiedzy dla milionów obserwatorów rynku dzięki publikowanym co tydzień raportom, takim jak „This Week in Petroleum”.
• ESG (środowisko, społeczna odpowiedzialność i ład korporacyjny) Jest to akronim od słów Environmental, Social, and Governance, czyli zestawu kryteriów powszechnie stosowanych do oceny praktyk danej firmy w zakresie zrównoważonego rozwoju i kwestii etycznych. Punktacja ESG, ciesząca się popularnością wśród inwestorów, obejmuje kwestie polityki środowiskowej, odpowiedzialności społecznej firmy wobec pracowników oraz standardów zarządzania, takich jak przejrzystość finansowa i polityka różnorodności. Dzięki punktacji ESG inwestorzy mogą ocenić stopień społecznej odpowiedzialności firm, w które lokują swoje środki. Inwestowanie w oparciu o punktację ESG jest jak podejmowanie decyzji zakupowych w oparciu o to, czy dany produkt jest wytwarzany w sposób etyczny. ESG ocenia skutki ekologiczne, społeczne i ekonomiczne działań podejmowanych przez daną spółkę.
• Strefa euro: W >strefie euro, do której należy wiele największych gospodarek świata, obowiązuje waluta euro – waluta, która cechuje się wysoką płynnością na rynku forex. Świadomość jej struktury i historii jest kluczem do zrozumienia globalnej dynamiki gospodarczej, zarówno w Europie, jak i na świecie.
  
  Strefa euro jest podgrupą w ramach Unii Europejskiej (UE), do której należy 20 krajów, które przyjęły euro. Strefa euro, w przeciwieństwie do 27-osobowej unii polityczno-gospodarczej UE, kładzie nacisk na integrację gospodarczą. Początek strefie euro dał Traktat z Maastricht z 1993 r., którego celem było ustanowienie centralnego systemu bankowego i wspólnej waluty europejskiej. Waluta euro została oficjalnie wprowadzona w 2002 r., co przyczyniło się do umocnienia ram gospodarczych strefy euro.
• FOMC (Federalny Komitet Otwartego Rynku) Federalny Komitet Otwartego Rynku (Federal Open Market Committee, FOMC), dwunastoosobowy organ Rezerwy Federalnej Stanów Zjednoczonych, wyznacza kierunek polityki pieniężnej największej gospodarki świata, w tym także stopę funduszy federalnych. Zarządzanie podażą pieniądza i kształtowanie stóp procentowych przez FOMC odbywa się za pomocą operacji otwartego rynku. Polegają one na kupnie lub sprzedaży papierów wartościowych zabezpieczonych przez rząd w celu dostosowania stopy funduszy federalnych, która ma wpływ na wysokość pożyczek i stóp procentowych w całym kraju. Decyzje podejmowane przez FOMC zwykle opierają się na wskaźnikach ekonomicznych, takich jak dane o inflacji i bezrobociu. Skutki tych decyzji mają znaczący wpływ zarówno na amerykańską gospodarkę, jak i na rynki finansowe.
• FIE (przedsiębiorstwo z kapitałem zagranicznym): W dzisiejszym, zglobalizowanym środowisku biznesowym, wiedza na temat przedsiębiorstw z kapitałem zagranicznym (Foreign Invested Enterprise, FIE) jest niezwykle istotna dla podmiotów międzynarodowych, zwłaszcza tych, które operują w Chinach. FIE, w tym wspólne przedsięwzięcia kapitałowe (Equity Joint Ventures, EJV), wspólne przedsięwzięcia spółdzielcze (Cooperative Joint Ventures, CJV) i przedsiębiorstwa zagraniczne będące w całości własnością spółki (Wholly-Owned Foreign Enterprises, WOFE), umożliwiają realizację inwestycji zagranicznych o różnym stopniu kontroli. W 2020 r. chiński rząd dokonał rewizji ustawy o inwestycjach zagranicznych (Foreign Investment Law, FIL) w celu zwiększenia transparentności i ochrony inwestorów zagranicznych. Odnalezienie się w gąszczu chińskich przepisów wymaga strategicznego podejścia, które pozwala wycisnąć maksimum z danej inwestycji.
• Polityka fiskalna: Polityka fiskalna to kluczowy element zapewniający stabilność i wzrost gospodarczy. Decyzje rządowe dotyczące poziomu podatków, wydatków i zaciąganych pożyczek wpływają na wzrost gospodarczy oraz poziom inflacji. Działania te w znaczący sposób oddziałują na zagregowany popyt, alokację zasobów, dystrybucję dochodów i całokształt działalności gospodarczej. Polityka fiskalna może stymulować lub ograniczać wzrost gospodarczy i kontrolować inflację za pomocą zmiany stawek podatkowych i struktury wydatków. W krótkiej perspektywie wyższa inflacja może przełożyć się na wzrost dochodów budżetowych, ale jej szerszy wpływ zależy od charakteru podejmowanych działań fiskalnych i innych czynników ekonomicznych. Zmiana wysokości podatków wpływa zarówno na dochody administracji rządowej, jak i wydatki ponoszone przez konsumentów. Obniżka stawek podatkowych powoduje wzrost dochodu rozporządzalnego gospodarstw domowych. W ramach wydatkowania publicznego fundusze kierowane są do sektorów potrzebujących pobudzenia gospodarczego. Przekłada się to na wzrost ogólnej aktywności gospodarczej, ponieważ środki są przeznaczane na zakup różnego rodzaju towarów i usług.
• PKB (produkt krajowy brutto): Produkt Krajowy Brutto (PKB) to całkowita wartość rynkowa towarów i usług wytworzonych w obrębie granic danego kraju w określonym czasie. Jest to kluczowy wskaźnik kondycji gospodarczej kraju – mierzy jej wzrost lub spadek. Większość ekonomistów jest zdania, że idealne tempo wzrostu PKB mieści się w przedziale od 2% do 3%. Koncepcja PKB po raz pierwszy została zaprezentowana po zakończeniu Wielkiego Kryzysu i II wojny światowej, a po konferencji w Bretton Woods w 1944 r. została zaadoptowana jako międzynarodowy wskaźnik ekonomiczny.
  
  PKB ustala się w oparciu o trzy czynniki: dochód, produkcję i wydatki. Na dochód składają się wszystkie istotne komponenty dochodu narodowego. Z kolei produkcja to suma wartości dóbr i usług w poszczególnych sektorach. Na wydatki składają się zaś kwoty wydawane przez instytucje rządowe, firmy oraz konsumentów prywatnych. Wzrost PKB z reguły przekłada się na wzrost liczby miejsc pracy i jest oznaką dobrej kondycji gospodarczej oraz dobrobytu danego państwa. Niższy PKB może zaś świadczyć o problemach nękających gospodarkę, takich jak redukcja zatrudnienia. Można to było zaobserwować przy okazji niedawnych zwolnień w branży technologicznej, spowodowanych m.in. inflacją, wojną w Ukrainie oraz pandemią COVID-19.
  
  Wartość PKB może być liczona w trójnasób. I tak, PKB nominalny uwzględnia ceny bieżące i inflację; PKB realny, skorygowany o inflację, jest postrzegany jako bardziej precyzyjny miernik kondycji gospodarczej; wreszcie PKB per capita, czyli produkcja krajowa w przeliczeniu na jednego mieszkańca, pozwala ocenić poziom i jakość życia w danym kraju. W 2023 r. światowym liderem pod względem PKB były Stany Zjednoczone (26 954 mld USD), tuż przed Chinami (17 786 mld USD) i Japonią (4 231 mld USD).
• Wskaźnik zadłużenia: Wskaźnik zadłużenia mierzy relację między zadłużeniem spółki a jej kapitałem własnym, pokazując, jaka część jej finansowania pochodzi z pożyczek w stosunku do zaangażowania akcjonariuszy.
  
  Zadłużenie to zobowiązania zaciągnięte przez spółkę, które muszą zostać spłacone, podczas gdy kapitał własny lub kapitał akcjonariuszy to środki, które pozostałaby do dyspozycji akcjonariuszy, gdyby wszystkie zobowiązania zostały spłacone, a aktywa – upłynnione. Wysoki wskaźnik zadłużenia świadczy o większej zależności od finansowania dłużnego, co może prowadzić do wzrostu ryzyka, szczególnie w okresach spowolnienia gospodarczego. I odwrotnie: niski wskaźnik wskazuje na silniejszą pozycję finansową i większą odporność na zawirowania.
  
  Traderzy i inwestorzy do oceny ryzyka finansowego i potencjału inwestycyjnego spółki wykorzystują różne wskaźniki zadłużenia, takie jak wskaźnik zadłużenia do kapitału własnego (D/E), wskaźnik długu i wskaźnik kapitału własnego. Chociaż wskaźniki te przydają się w analizie finansowej i ocenie ryzyka, wnioski z nich płynące mogą być mylące, co tylko podkreśla, jak ważne w kompleksowej ocenie sytuacji finansowej jest uwzględnienie innych czynników.
• Polityka jastrzębia a polityka gołębia: Rozróżnienie między polityką jastrzębią a polityką gołębią ma kluczowe znaczenie w odniesieniu do decyzji monetarnych, zwłaszcza w kontekście obaw związanych z inflacją. „Jastrzębie” twierdzą, że w celu walki z inflacją stopy procentowe powinny być wyższe. „Gołębie” są zaś zdania, że niższe stopy będą stymulować aktywność gospodarczą. Można tu przypomnieć jastrzębie stanowisko Fed w 2022 r., kiedy to w celu ograniczenia inflacji podjęto decyzję o drastycznym podwyższeniu stóp procentowych. Z kolei Bank Japonii zastosował podejście gołębie, utrzymując stopy procentowe na bardzo niskim poziomie. Każda polityka ma swoje wady i zalety: jastrzębia polityka może przyczynić się do stabilizacji cen, ale może też zahamować wzrost gospodarczy, zaś polityka gołębia może przełożyć się na wzrost zatrudnienia, ale niesie ze sobą ryzyko inflacji. Obecnie wiele banków centralnych, w tym Fed, w odpowiedzi na zagrożenia inflacyjne przyjmuje jastrzębią postawę. Taka polityka może jednak w każdej chwili ulec zmianie. Członkowie Fed mogą zmieniać nastawienie z jastrzębiego na gołębie i odwrotnie.
• Inflacja: Inflację można rozumieć jako tempo wzrostu ogólnego poziomu cen towarów i usług prowadzące do spadku siły nabywczej pieniądza. Większość ekonomistów uważa, że idealna stopa inflacji kształtuje się na poziomie około 2% rocznie, co oznacza, że koszt ponoszony przez konsumentów w związku z zakupem różnych dóbr powinien wzrastać o około 2% rocznie w okresie stabilnego wzrostu gospodarczego. Jednak stopa inflacji może zostać przekroczona zarówno na skutek działań czynników propopytowych, jak i propodażowych. Do wzrostu cen mogą przyczynić się rosnące koszty produkcji, problemy z łańcuchem dostaw, a także wzrost popytu. Wraz ze wzrostem cen spada wtedy wartość waluty danego kraju, co oznacza, że za tę samą kwotę można kupić mniej dóbr. Misją banków centralnych, takich jak Rezerwa Federalna Stanów Zjednoczonych czy Bank Anglii, jest zarządzanie polityką pieniężną w celu przeciwdziałania presji inflacyjnej.
• Wskaźnik pokrycia odsetek: Wskaźnik pokrycia odsetek (Interest Coverage Ratio, ICR lub Time Interest earned Ratio, TIE) jest kluczowym wskaźnikiem finansowym wykorzystywanym do oceny zdolności spółki do wywiązywania się z zobowiązań odsetkowych w relacji do jej zysków. Wskaźnik ICR, porównujący zysk spółki przed odliczeniem odsetek i podatków (Earnings Before Interest and Taxes, EBIT) do jej kosztów odsetkowych, daje wgląd w jej kondycję finansową i stabilność. Wyższy wskaźnik ICR generalnie świadczy o lepszej kondycji finansowej spółki, choć optymalny współczynnik zależy od danej branży. Utrzymanie zysków na poziomie wystarczającym do pokrycia odsetek ma kluczowe znaczenie dla wypłacalności spółki i rentowności inwestycji.
  
  Analiza trendów ICR w szerszym ujęciu czasowym może być źródłem cennych informacji na temat trajektorii finansowej spółki i jej bieżącej kondycji, co sprawia, że wskaźnik ten jest niezbędnym narzędziem dla inwestorów i interesariuszy. Przy interpretacji wskaźnika ICR należy jednak wziąć pod uwagę czynniki specyficzne dla danej branży, jako że standardy i oczekiwania mogą się znacznie różnić w zależności od sektora.
• Stopa procentowa: Stopa procentowa lub oprocentowanie to procent naliczany od pożyczki lub uzyskany z tytułu oszczędności. Kiedy pożyczasz pieniądze z banku, oprocentowanie stanowi koszt pożyczki. Gdy natomiast odkładasz pieniądze na koncie bankowym, oprocentowanie to Twój zysk. Poprzez oprocentowanie banki zachęcają swoich klientów do oszczędzania, oferując zysk z tytułu zdeponowanych środków. Wyższe oprocentowanie przekłada się na większe zyski z oszczędności i wyższe koszty udzielania pożyczek. Stopy procentowe bywają bardzo różne. Wyróżniamy stopy stałe, które charakteryzują się stabilnością i są ustalane z góry, a także stopy zmienne, które zmieniają się w zależności od indeksu bazowego. Rzeczywista roczna stopa oprocentowania obejmuje zarówno odsetki, jak i opłaty pobierane z tytułu pożyczki w ujęciu rocznym.
  
  Stopy procentowe mają kluczowe znaczenie, ponieważ wpływają na poziom inflacji, koszty pożyczek i decyzje gospodarcze, co z kolei przekłada się na rozwój danego sektora i alokację zasobów. Banki centralne ustalają stopy procentowe w celu kontrolowania inflacji i zapewnienia stabilności gospodarczej. W czasach wysokiej inflacji banki centralne mogą na przykład podnosić stopy procentowe, aby ograniczyć wydatki i zredukować presję inflacyjną. W związku z tym stopy procentowe odgrywają znaczącą rolę w procesie kształtowania uwarunkowań gospodarczych i planowania finansowego.
• Polityka monetarna: Świadomość polityki monetarnej jest kluczowa dla zrozumienia roli banków centralnych, takich jak amerykańska Rezerwa Federalna czy Europejski Bank Centralny. Polityka monetarna to strategie i działania wdrażane przez te instytucje w celu regulacji i kształtowania podaży pieniądza, stóp procentowych i szerszego krajobrazu finansowego w gospodarce danego kraju. Główne cele polityki monetarnej to: zapewnienie stabilności cen, wspieranie wzrostu gospodarczego i ochrona stabilności finansowej. Polityka monetarna, poprzez regulację stóp procentowych, ma bezpośredni wpływ na inflację i aktywność gospodarczą. Wyższe stopy zazwyczaj skłaniają inwestorów do poszukiwania aktywów typu safe-haven, co zwiększa koszty finansowania zewnętrznego, zaś niższe stopy obniżają koszty finansowania zewnętrznego, co stymuluje aktywność gospodarczą.
• NFP (dane o zatrudnieniu poza rolnictwem): Raport o zatrudnieniu poza rolnictwem (Nonfarm Payroll, NFP), publikowany co miesiąc przez amerykańskie Biuro Statystyki Pracy, określa liczbę osób zatrudnionych na terenie Stanów Zjednoczonych, z wyłączeniem osób pracujących w rolnictwie, gospodarstwach domowych, firmach, organizacjach non-profit i wojsku. Dane te stanowią odzwierciedlenie ważnych trendów wpływających na ok. cztery z pięciu amerykańskich przedsiębiorstw wliczanych do PKB kraju. NFP jest więc kluczowym wskaźnikiem ekonomicznym zarówno dla traderów, jak i inwestorów. Dane NFP – stanowiące odzwierciedlenie poziomu zatrudnienia i kondycji gospodarki – wpływają na trendy rynkowe i decyzje banku centralnego, m.in. w zakresie stóp procentowych.
• NFT (tokeny niewymienne): Tokeny niewymienne (Non-Fungible Tokens, NFT), które w ostatnich latach trafiły na czołówki gazet na całym świecie, to aktywa kryptograficzne, które pozwalają na ucyfrowienie rzeczywistych obiektów, takich jak dzieła sztuki, utwory muzyczne, przedmioty kolekcjonerskie, a nawet tweety. Owe cyfrowe aktywa, choć często kupowane i sprzedawane za pośrednictwem kryptowalut, są unikatowe i nie mogą być przedmiotem wymiany jeden do jednego, tak jak ma to miejsce w przypadku kryptowalut. NFT działają przede wszystkim w oparciu o blockchain Ethereum (ETHUSD) i charakteryzują się spersonalizowanymi podpisami cyfrowymi, które gwarantują ich autentyczność i uniemożliwiają ich powielanie. Ich wyjątkowość i ekskluzywność, podobna do tej, która towarzyszy oryginalnym dziełom sztuki, stanowi o ich wartości w oczach uczestników rynku NFT.
• OPEC (Organizacja Państw Eksportujących Ropę Naftową): Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową (Organization of Petroleum Exporting Countries, OPEC) powstała w 1960 r. w celu koordynowania globalnej produkcji ropy naftowej i zapobiegania krachom cenowym. Początkowo organizacja zrzeszała 13 państw członkowskich, jednak w 2016 r. powiększyła się o 10 krajów sprzymierzonych, dając początek OPEC+. Grupa ta, do której obecnie należą także Rosja i Arabia Saudyjska, odpowiada za większość światowego wydobycia ropy naftowej i dysponuje 90% udokumentowanych rezerw tego surowca. Decyzje OPEC+, mające na celu równoważenie produkcji ropy naftowej z myślą o utrzymaniu stabilnych cen i wspieraniu gospodarek krajów członkowskich, wywierają znaczący wpływ na światową gospodarkę.
• PCE (wskaźnik wydatków konsumentów): Wskaźnik wydatków konsumentów (PCE, Personal Consumption Expenditures) służy do pomiaru wydatków ponoszonych przez amerykańskich konsumentów; jest to kluczowy miernik inflacji uwzględniany w decyzjach podejmowanych przez Fed. Wskaźnik PCE, publikowany przez Biuro Analiz Ekonomicznych (Bureau of Economic Analysis, BEA), określa całkowitą wartość towarów i usług będących przedmiotem konsumpcji w USD, w tym dóbr trwałych, dóbr nietrwałych oraz usług. Wskaźnik ten ma kluczowe znaczenie w analizie kondycji gospodarczej, ponieważ towary i usługi odpowiadają za około dwie trzecie wydatków krajowych, napędzając tym samym PKB. Indeks cen PCE (PCE Price Index, PCEPI), oparty na danych PCE, śledzi trendy inflacyjne i pomaga Rezerwie Federalnej w podejmowaniu właściwych decyzji dotyczących stóp procentowych. Dane PCE pozwalają lepiej zrozumieć zachowania konsumentów i sytuację gospodarczą kraju. Niekiedy jednak pojawiają się wątpliwości co do stopnia ich dokładności.
• PMI (wskaźnik menadżerów logistyki): Wskaźnik menadżerów logistyki (Purchasing Managers Index, PMI) mierzy trajektorię gospodarczą sektora produkcyjnego za pomocą wskaźnika dyfuzji opartego na wynikach ankiet. Indeks ten wykazuje, że warunki rynkowe uległy zmianie lub ustabilizowały się, dzięki czemu osoby podejmujące decyzje, analitycy i inwestorzy zyskują wgląd w obecną i przyszłą sytuację na rynku. Wskaźnik PMI jest opracowywany na podstawie ankiet przeprowadzanych co miesiąc wśród menedżerów łańcucha dostaw w ponad 40 krajach odpowiadających za około 90% światowego PKB.
  
  Trzy kluczowe instytucje, które udostępniają dane PMI to Institute of Supply Management (ISM) w USA, Singapore Institute of Purchasing and Materials Management (SIPMM) oraz S&P Global. Organizacje te co miesiąc przeprowadzają ankiety celem zebrania danych, które pomagają ocenić, czy w sektorze produkcyjnym nastąpił wzrost, stabilizacja, czy może jesteśmy świadkami spadków. PMI na poziomie powyżej 50 wskazuje na wzrost w danym sektorze, zaś wskaźnik na poziomie 50 wskazuje, że mamy do czynienia z równowagą pomiędzy firmami osiągającymi dobre wyniki i tymi, które nie radzą sobie najlepiej.
  
  Wskaźnik PMI ma kluczowe znaczenie dla traderów i inwestorów, ponieważ odzwierciedla kondycję gospodarczą, wpływa na ceny towarów i może być odzwierciedleniem trendów inflacyjnych, które wpływają na decyzje podejmowane przez banki centralne. Niemniej jednak wskaźnik ten koncentruje się głównie na sektorze produkcyjnym, przez co może nie być w pełni reprezentatywny dla całej gospodarki.
• Recesja: Recesja jest zwykle definiowana jako okres znacznego spadku gospodarczego, trwającego co najmniej sześć miesięcy, co oznacza co najmniej dwa kolejne kwartały z ujemnym wzrostem PKB. Choć definicja ta jest powszechnie przyjęta zestaw kryteriów stosowanych przez Narodowe Biuro Badań Ekonomicznych (National Bureau of Economic Research, NBER) w Stanach Zjednoczonych jest znacznie szerszy. NBER bierze pod uwagę rozmaite wskaźniki ekonomiczne, m.in. zatrudnienie i produkcję przemysłową, w celu zidentyfikowania punktu początkowego i końcowego recesji, monitorując „górki” i „dołki” w okresie aktywności gospodarczej.
  
  Podczas recesji następuje spadek produkcji gospodarczej, zatrudnienia i wydatków konsumenckich. Banki centralne zazwyczaj decydują się na obniżkę stóp procentowych w celu pobudzenia aktywności gospodarczej. Prowadzi to do zwiększenia deficytu budżetowego, ponieważ spadają przychody z podatków, a rosną wydatki na programy socjalne. Okresy recesji charakteryzują się również spadkami na giełdach, rosnącymi stopami bezrobocia i spadającymi cenami mieszkań.
  
  Recesję może wywołać szereg czynników, m.in. zmiany strukturalne w branżach, ryzyko finansowe skumulowane podczas ekspansji gospodarczej oraz czynniki psychologiczne, takie jak nadmierny optymizm poprzedzający okres pesymizmu. Do wczesnych oznak zbliżającej się recesji można zaliczyć wzrost stóp procentowych, wzrost liczby przypadków upadłości, osłabienie na rynkach akcji oraz odwróconą krzywą rentowności – sytuację, w której krótkoterminowe stopy procentowe przewyższają stopy długoterminowe. Inne oznaki to: spadek zamówień produkcyjnych, spowolnienie na rynku mieszkaniowym czy spadek zaufania konsumentów oraz ich wydatków.
• Aktywa typu safe-haven: Termin ten jest często używany przez inwestorów w odniesieniu do aktywów, które z reguły utrzymują lub zwiększają swoją wartość w okresach niestabilności rynkowej oraz wahań gospodarczych.
  
  Jednym z najważniejszych rodzajów aktywów typu safe-haven są metale szlachetne – tu klasycznym przykładem jest złoto. Za aktywa typu safe-haven uznawane są również akcje spółek defensywnych z sektorów takich jak biotechnologia, usługi użyteczności publicznej oraz żywność. Sektory te zazwyczaj gwarantują stabilność w okresie wahań gospodarczych, ponieważ obejmują podstawowe towary i usługi, na które istnieje stały popyt.
  
  Inną ważną kategorią tego typu aktywów są waluty, których stabilność ściśle wiąże się ze stabilnością polityczną i gospodarczą kraju emitenta. Za tego typu składnik aktywów tradycyjnie uważa się franka szwajcarskiego, a to ze względu na neutralność polityczną i stabilną gospodarkę Szwajcarii. Z kolei w skali globalnej preferowaną walutą rezerwową pozostaje dolar amerykański. W czasach niestabilności waluty te często umacniają się wobec innych walut.
• Rajd Świętego Mikołaja: Termin Rajd Świętego Mikołaja nawiązuje do trendów wzrostowych na rynkach w ostatnich tygodniach roku bezpośrednio poprzedzających Święta Bożego Narodzenia. Istnieją spory co do dokładnych ram czasowych – czy okres ten obejmuje tydzień przed Bożym Narodzeniem, tydzień po Bożym Narodzeniu, czy również pierwsze dwa dni nowego roku.
  
  W czasie Rajdu Świętego Mikołaja wolumen obrotu na rynkach jest z reguły dość niski – wielu traderów udaje się wtedy na urlop, spada również aktywność inwestorów instytucjonalnych; rynek pozostaje więc w rękach traderów detalicznych, którzy zwykle wykazują większy optymizm. Inne czynniki, które nie pozostają bez znaczenia w tym okresie, to m.in. obciążenia podatkowe na koniec roku czy decyzje osób zarządzających portfelami inwestycyjnymi służące poprawie wyników przed zakończeniem roku.
  
  Termin „Rajd Świętego Mikołaja” został ukuty przez Yale'a Hirscha w 1972 roku. Zauważył on, że notowania akcji spółek nierzadko gwałtownie zwyżkują w ciągu kilku ostatnich dni roku i kilku pierwszych dni roku następnego, co z kolei określa się mianem „efektu stycznia”. Hirsch odkrył, że takie wzrosty występowały regularnie, a indeks S&P 500 w tym okresie wzrastał średnio o 1,3% w latach 1950-2020.
• JOLTS (badanie ofert i rotacji pracy w USA): JOLTS, akronim od nazwy „Job Openings and Labor Rotation Survey” (badanie ofert i rotacji pracy), to comiesięczna ankieta przeprowadzana przez Biuro Statystyki Pracy USA. Badanie to bierze na tapet liczbę nowych ofert pracy, zatrudnień, rozwiązań stosunku pracy, rezygnacji z pracy i zwolnień. Liczba nowych ofert pracy określa liczbę nowo powstałych stanowisk, co daje obraz kondycji rynku pracy. Wskaźnik zatrudnień pokazuje z kolei liczbę nowo zatrudnionych pracowników i oddaje panujące na rynku nastroje. Wskaźnik ten może być zwiastunem wzrostu gospodarczego. Statystyka zwolnień informuje o przypadkach wymuszonego zamknięcia etatu. Wysoki wskaźnik zwykle świadczy o słabej koniunkturze gospodarczej. Z kolei wskaźnik odejść z pracy określa liczbę dobrowolnych rezygnacji z pracy. Wysoki wskaźnik może świadczyć o dobrej kondycji gospodarki.
  
  Raport JOLTS jest postrzegany jako podstawowe narzędzie dla analityków, ustawodawców, handlowców i pracowników; wpływa na politykę gospodarczą i strategie inwestycyjne. Krytycy twierdzą jednak, że nie należy opierać się wyłącznie na tych danych, które mogą nie oddawać w pełni złożoności amerykańskiej gospodarki. Dane JOLTS są gromadzone za pośrednictwem wspomaganych komputerowo wywiadów telefonicznych (Computer-Assisted Telephone Interviewing, CATI) i ankiet internetowych, publikowanych co miesiąc przez Biuro Statystyki Pracy.
• Wall Street: Wall Street, znajdująca się na Manhattanie w Nowym Jorku, to nie tylko istniejąca fizycznie ulica, ale też symbol globalnej finansjery i inwestycji. To tam mieści się New York Stock Exchange (NYSE), jedna z największych giełd papierów wartościowych na świecie. Choć w przenośni nazwy „Wall Street” używa się na określenie rynków finansowych, inwestycji i spółek notowanych na giełdzie, w świadomości wielu osób z całego świata jest ona synonimem całego amerykańskiego systemu finansowego.
  
  Wall Street, po raz pierwszy wytyczona przez holenderskich kolonistów w 1600 roku, z czasem stała się centrum działalności finansowej, której kulminacją było podpisanie umowy Buttonwood w 1792 roku pod platanem na Wall Street. Umowa ta dała podwaliny pod NYSE, której formalny start nastąpił w 1903 roku.
  
  Wall Street jest ważnym elementem kultury, obecnym w filmach i wpływającym na społeczne postrzeganie świata finansów i idei bogactwa. Wall Street odgrywa również kluczową rolę w gospodarce, udzielając pożyczek i świadcząc usługi finansowe dla firm – zarówno krajowych, jak i tych o zasięgu globalnym.

Podsumowanie

Terminy, które omówiliśmy powyżej, dotyczą różnych obszarów aktywności rynkowej oraz narzędzi służących do pomiaru sytuacji gospodarczej. Teraz, gdy już wiesz, jakie mechanizmy kryją się za kluczowymi trendami rynkowymi, możesz skuteczniej realizować swoją osobistą strategię tradingową na rynku kontraktów CFD.

Pytania i odpowiedzi

Jakie są najpopularniejsze terminy finansowe?

W trakcie swojej przygody z tradingiem zetkniesz się między innymi z następującymi terminami finansowymi: PKB, stopy procentowe, inflacja, banki centralne, OPEC, sezon publikacji sprawozdań finansowych czy Wall Street.

Dlaczego warto znać terminy finansowe?

Znajomość terminów finansowych i ich definicji pomoże Ci w zrozumieniu dynamiki rynku, a tym samym w lepszym wdrożeniu osobistej strategii tradingowej.

Czy znajomość terminologii finansowej jest niezbędna do tradingu online?

Aby zaangażować się w handel kontraktami CFD z Plus500, należy znać podstawowe pojęcia z zakresu finansów.