Glosariusz kryptowalut: Najważniejsze terminy dotyczące kryptowalut
Data modyfikacji: 26.01.2025
Rynek kryptowalut, z uwagi na ogromny zakres nowej i specyficznej terminologii, którą trzeba opanować wchodząc w tę dziedzinę, może na wielu traderach sprawiać początkowo wrażenie przytłaczającego. W dalszej części przedstawiamy „elementarz” zawierający wybrane, kluczowe pojęcia, na które najprawdopodobniej natrafisz realizując obrót kryptowalutami oraz kontraktami CFD na kryptowaluty:
Technologia Blockchain i powiązana terminologia dotycząca kryptowalut
Blockchain i kryptografia
Blockchain wykorzystuje sieć węzłów komputerowych typu „peer-to-peer” do weryfikacji transakcji kryptowalutowych i prawa własności. W ramach tego procesu weryfikacji dla bezpieczeństwa wykorzystuje się kryptografię. Kryptografia polega na stosowaniu złożonych wzorów matematycznych i z niej właśnie wywodzi się nazwa „kryptowaluty”. Kryptografia przekształca zwykły tekst w algorytm szyfrowania, który zabezpiecza walutę przed atakującymi, utrudniając im rozszyfrowanie.
Węzły
Węzły oznaczają każdy komputer w sieci, na którym działa określone oprogramowanie. Niektóre węzły specjalistyczne służą do rozwiązywania zadań kryptograficznych przeznaczonych do zabezpieczania transakcji kryptowalutowych. Za swoją „fatygę” otrzymują nowo wybite jednostki kryptowalut. Ponieważ ich praca polega na wytwarzaniu nowych jednostek kryptowalut, te specjalistyczne węzły noszą zwane są „górnikami”.
Portfel
Portfel blockchain to cyfrowe narzędzie używane przez traderów kryptowalut do przechowywania kluczy, które umożliwiają obrót między innymi bitcoinami i ethereum. Kiedy traderzy użytkują swoje portfele kryptograficzne, do autoryzacji transakcji wewnętrznej wykorzystuje się ich prywatny, osobisty klucz, natomiast ich klucz publiczny może być widoczny dla każdego w ekosystemie kryptograficznym i jest niezbędny do wysyłania i odbierania samych tokenów.
Staking
Staking (stakowanie) kryptowalut oznacza proces, w którym użytkownicy mogą uzyskiwać wynagrodzenie poprzez angażowanie swoich zasobów na potrzeby obsługi operacji sieci Blockchain. Staking wykorzystuje się w największych systemach kryptowalut takich jak, między innymi: Ethereum (ETHUSD), Cardano (ADAUSD) i Solana (SOLUSD). Mechanizm ten działa poprzez system o nazwie „Proof of Stake”. W ramach stakingu monety kryptograficzne znajdujące się w posiadaniu tradera wykorzystuje się do walidacji transakcji i utrzymania bezpieczeństwa sieci, zastępując energochłonny proces wydobywania, który stosuje się w starszych mechanizmach takich jak „Proof of Work”. Osoby zajmujące się tym procesem (ang. stakers) blokują swoje tokeny jako formę zabezpieczenia, zapewniając, że działają uczciwie, pomagając jednocześnie zabezpieczyć i zweryfikować blockchain. W zamian otrzymują nagrody, co powoduje, że posiadacze kryptowalut skoncentrowani na ich długoterminowym posiadaniu, często sięgają po staking w celu pasywnego wzrostu wartości swoich aktywów. Staking wymaga często zablokowania środków na określony okres, co może ograniczać elastyczność.
Pojęcie DeFi a pojęcie CeFi
Finanse scentralizowane (CeFi) i finanse zdecentralizowane (DeFi) wyrażają dwa podejścia do zarządzania kryptowalutami. Podstawą podejścia CeFi są giełdy scentralizowane takie jak Binance i Coinbase, które nadzorują przechowywanie aktywów, transakcje i usługi, takie jak konwersja „fiat-to-crypto” i transakcje z depozytem zabezpieczającym „margin trading”. Platformy te wymagają weryfikacji tożsamości (KYC) i pobierają opłaty, zapewniając wygodę i obsługę klienta. Z drugiej strony podejście DeFi eliminuje pośredników dzięki wykorzystaniu inteligentnych kontraktów opartych na technologii blockchain na platformach takich jak Ethereum, aby umożliwić transakcje typu „peer-to-peer”. Użytkownicy zachowują pełną kontrolę nad swoimi aktywami, korzystają z niższych opłat i uzyskują dostęp do zdecentralizowanych aplikacji (dApps), ale podejście DeFi nie uwzględnia obsługi klienta i niesie ze sobą większe zagrożenia w kontekście bezpieczeństwa. Oba podejścia mają na celu ułatwienie korzystania z kryptowalut, ale różnią się jeśli chodzi o nacisk na centralizację w porównaniu do nacisku kładzionego na autonomię.
Prowizje „gas fee”
Prowizje „gas fee” stanowią integralny aspekt funkcjonowania mechanizmu blockchain Ethereum. Zasadniczo są to koszty transakcji ponoszone przez użytkowników za wykonywanie funkcji w zakresie od wysyłania tokenów z jednego portfela do drugiego, po wykonywanie bardziej złożonych umów. Prowizje „gas fee” zostały wdrożone w celu zachęcenia użytkowników do zezwolenia na wykorzystanie ich osobistych tokenów ETH do walidacji i zabezpieczania sieci jako całości. Opłaty te mogą ulegać zmianie w zależności od ilości pracy, którą osoby prowadzące walidację są w stanie wykonać, oraz całkowitego obciążenia systemu.

Różne rodzaje kryptowalut - monety i tokeny
Jedną z pierwszych rzeczy, których należy dowiedzieć się o kryptowalutach, jest to, dlaczego niektóre są określane jako „monety”, a inne jako „tokeny”, a czasem nawet „tokeny użytkowe”.
Monety kryptowalutowe
Monety kryptowalutowe to kryptowaluty przeznaczone do kupowania i sprzedaży wszelkiego rodzaju towarów i usług jako alternatywa dla tradycyjnych walut „fiducjarnych”, takich jak dolar, funt, euro lub jen. Bitcoin, pierwsza kryptowaluta, jest przykładem kryptowaluty stanowiącej „monetę”, podobnie jak inne monety, takie jak bitcoin cash i litecoin.
Bitcoin cash powstał w wyniku aktualizacji protokołu „hard fork” w blockchainie Bitcoin. Aby uzyskać szansę na wykorzystanie podstawowego „protokołu” lub oprogramowania blockchain, co najmniej 51% węzłów tworzących blockchain musi zgadzać się co do wdrożenia zmiany. Część sieci Bitcoin chciała wprowadzić pewne zmiany techniczne, które według nich uczynią blockchain bardziej wydajnym. Monety kryptowalutowe są czasami nazywane stablecoinami, czyli kryptowalutami, które zwykle pozyskują swoją wartość ze źródeł zewnętrznych, takich jak inne waluty lub surowce. Innymi słowy, kryptowaluty stablecoin są sparowane z aktywami zewnętrznymi, tak jak bitcoin (BTCUSD), który jest sparowany z dolarem amerykańskim.
Nie posiadały wymaganej 51% większości, ale i tak przeprowadzono zmianę protokołu. Wywołało to tzw. „hard fork” w blockchainie, co oznacza, że podzielił się on na dwie oddzielne monety. Jedna część sieci przyjęła zmiany, a druga je odrzuciła. Od aktualizacji „fork”, strona blockchaina, którą objęły zmiany, stała się nową kryptowalutą - bitcoin cash. Plus500 oferuje bitcoin cash w postaci bitcoin cash ABC.
Za każdym razem, gdy blockchain kryptowaluty jest aktualizowany, mam mejsce „fork”. Kiedy jedna strona elementu „fork” jest prowadzona jako nowa, samodzielna kryptowaluta, ta strona jest określana mianem „hard fork”.
Innym często spotykanym terminem jest termin „altcoiny”. Altcoiny odnoszą się do każdej kryptowaluty innej niż bitcoin i zostały po raz pierwszy „wybite”, gdy zaczęły pojawiać się różnego rodzaju kryptowaluty po spopularyzowaniu koncepcji kryptowalut na skutek wprowadzenia bitcoina. Do przykładów altcoinów zalicza się między innymi cardano, polkadot, chainlink i uniswap, z których wszystkie są dostępne na platformie transakcyjnej Plus500.
Tokeny kryptowalutowe
Tokeny kryptowalut nie są przeznaczone do „wydawania” w taki sam sposób jak tradycyjne waluty. Zamiast tego są one powiązane z blockchainami, które pełnią określoną funkcję. Ta funkcja może być blockchainem inteligentnych kontraktów, takim jak Ethereum, który jest używany do tworzenia zdecentralizowanych aplikacji, znanych jako „Dapps”. Tokeny są „wydawane” tylko w celu opłacenia możliwości korzystania z tych platform blockchain przeznaczonych do określonego celu.
Inteligentne kontrakty
Inteligentne kontrakty są zestawami reguł funkcjonującymi w oparciu o oprogramowanie. Po połączeniu je na różne i złożone sposoby mogą być wykorzystywane do tworzenia aplikacji, bardzo podobnie jak w przypadku każdej innej aplikacji oprogramowania. Jedyną różnicą jest to, że umowy te są weryfikowane i egzekwowane poprzez mechanizm blockchain „peer-to-peer”. Dlatego aplikacje tworzone w ramach takich kontraktów nazywane są aplikacjami zdecentralizowanymi (DApps).
Chociaż powyższe informacje z pewnością nie stanowią wyczerpującego zestawienia wszystkich specjalistycznych terminów dotyczących kryptowalut, z którymi się spotkasz, niemniej powinny w sposób skrótowy ujmować wiele pojęć, z którymi się spotkasz. Jeśli chciałbyś uzyskać więcej informacji szczegółowych, w Internecie dostępnych jest wiele materiałów.
Dynamika kryptowalut
W tej stosunkowo nowej sferze funkcjonowania rynku kluczowe znaczenie ma opanowanie wiedzy w jaki sposób powstają waluty cyfrowe i poznanie różnych sposobów obrotu nimi. Rzućmy zatem okiem na kilka przydatnych terminów dotyczących tego, jak monety kryptowalutowe, takie jak bitcoin, trafiły na rynek:
Halving bitcoinów
Halving bitcoinów stanowi kluczowy kamień milowy w świecie kryptowalut i dochodzi do niego mniej więcej co cztery lata. Halving zmniejsza wynagrodzenie otrzymywane przez „górników” za weryfikację transakcji na blockchainie Bitcoin o 50%. Ten celowy mechanizm zapewnia niedobór bitcoina, wzmagając jego deflacyjny charakter i długoterminową propozycję wartości.
Od momentu wprowadzenia bitcoina w 2009 roku doszło do czterech halvingów, z których ostatni nastąpił 19 kwietnia 2024 r. Każde takie wydarzenie wpłynęło w przeszłości zarówno na cenę bitcoina jak i na szezrzej rozumiany rynek kryptowalut. Z perspektywy „górników” halving zmniejsza rentowność, co wymaga wyższej wydajności lub wzrostu cen w celu utrzymania działalności, a jednocześnie wpływa na dynamikę podaży i popytu poprzez ograniczenie nowych tokenów wchodzących do obiegu. Oczekuje się, że do piątego halvingu bitcoinów dojdzie w marcu 2028 r.
Wydobywanie [ang. mining]
Wydobywanie bitcoinów to proces leżący u podstaw całego ekosystemu tej pionierskiej waluty cyfrowej. Wydobywanie zapewnia walidację transakcji obejmujących bitcoiny i zabezpiecza blockchain poprzez rozwiązywanie złożonych zadań matematycznych. „Górnicy” rywalizują o znalezienie rozwiązania kryptograficznego spełniającego określone, rygorystyczne kryteria, co z kolei umożliwia dodanie nowego bloku transakcji do blockchaina. Pierwszy „górnik”, który to osiągnie, otrzymuje nagrodę w nowo wybitych bitcoinach i opłatach transakcyjnych.
Wspomniany system wynagrodzeń zachęca „górników” do utrzymywania sieci. Jednak całkowita liczba bitcoinów jest ograniczona do 21 milionów, co oznacza, że nagrody za wydobywanie kiedyś się skończą, a „górnicy” będą zarabiać tylko z tytułu opłat transakcyjnych. Podstawą procesu jest system o nazwie „Proof of Work” (PoW), który zapewnia, że każdy blok dodany do blockchaina jest zweryfikowany i ważny.
Shorting
Zmienność kryptowalut stwarza traderom wyjątkowe możliwości, jednocześnie zwiększając ryzyko, co jest szczególnie prawdziwe, jeśli chodzi o strategię znaną jako shorting bitcoinów. Shorting przy pomocy kontraktów CFD wiąże się z spekulacją, że cena kryptowaluty spadnie, potencjalnie umożliwiając traderom czerpanie zysków z ruchów spadkowych na rynku bez posiadania aktywów.
W przypadku kontraktów CFD wykorzystuje się nieco inny proces transakcyjny, eliminując potrzebę pożyczania lub fizycznej sprzedaży kryptowaluty za pośrednictwem portfela kryptowalutowego. Traderzy otwierają pozycję sprzedaży i dążą do zamknięcia jej później przy niższej cenie, przy czym zysk stanowi różnicę między obiema wartościami. Strategia ta wymaga stosowania analizy technicznej i monitorowania wskaźników, takich jak na przykład RSI, chociaż nie można zagwarantować pozytywnych wyników transakcyjnych.
Tokeny NFT
NFT to aktywa cyfrowe, które stanowią wyraz stanu posiadania jedynych w swoim rodzaju dóbr począwszy od dzieł sztuki, muzyki i GIF-ów po nieruchomości, przedmioty w grze, a nawet tweety. Tokeny NFT zbudowane na technologii blockchain - zwłaszcza ethereum - różnią się ze względu na swoją niewymienność, co oznacza, że każdy token jest jedyny w swoim rodzaju i nie można go wymieniać na zasadzie „podobny za podobny”, w przeciwieństwie do kryptowalut, takich jak bitcoin.
Ich wartość rynkowa wynika z ich niepowtarzalnego charakteru i wyjątkowości. Każdy NFT jest powiązany z podpisem cyfrowym, co zapewnia autentyczność. Można to porównać do posiadania oryginału dzieła sztuki, a nie jego reprodukcji służącej do dekoracji. Ta wyjątkowość wzbudziła duże zainteresowanie i stymulowała innowacyjne podejście.
Dla osób zainteresowanych rynkiem NFT ekspozycja jest możliwa poprzez bezpośredni obrót NFT lub angażowanie się w akcje związane z NFT, na przykład DraftKings (DKNG) lub indeksy na przykład NFT Giants Index.
Podsumowanie
Znajomość kluczowej terminologii dotyczącej kryptowalut jest niezbędna do skutecznego poruszania się po gruncie kryptowalut, który ewoluuje w trybie ciągłym. Rzetelna znajomość merytorycznej terminologii w zakresie od technologii blockchain i wydobywania po koncepcje takie jak NFT i shorting, daje traderom wiedzę umożliwiającą podejmowanie świadomych decyzji oraz angażowanie się w poczuciu pewności w ten dynamiczny i złożony rynek, chociaż zawsze należy brać pod uwagę ryzyko wiążące się z obrotem kontraktami CFD.
Teraz, gdy znasz główną terminologię dotyczącą kryptowalut, możesz rozpocząć prowadzenie obrotu kontraktami CFD na kryptowaluty z wykorzystaniem platformy Plus500
Pytania i odpowiedzi
Blockchain to zdecentralizowany rejestr cyfrowy, który bezpiecznie rejestruje transakcje z wykorzystaniem sieci peer-to-peer i technik kryptograficznych.
NFT (tokeny niewymienne) to aktywa cyfrowe, które wyrażają stan posiadania niepowtarzalnych przedmiotów, a ich wartość wynika z wyłączności i bezpiecznego podpisu cyfrowego.
Monety to waluty cyfrowe używane do transakcji, natomiast tokeny pełnią określone funkcje na platformach blockchain, na przykład zasilają zdecentralizowane aplikacje.
Uzyskaj więcej od Plus500
Poszerz swoją wiedzę
Poznaj spostrzeżenia dzięki pouczającym filmom, artykułom i przewodnikom znajdującym się w naszej kompleksowej Akademii handlowej.
Zapoznaj się z +Insights
Odkryj, co zyskuje na popularności w Plus500 i poza platformą.
Przygotuj się na handel
Nasz kalendarz ekonomiczny pomoże Ci odkryć wydarzenia na rynku globalnym.